Opinie

Grafiek van de week: de Misery Index verklaart recessiegevoel

Jeroen Blokland

De Amerikaanse macro-data geven een verdeeld beeld. Het bbp is – vóór herzieningen althans – twee kwartalen achtereen gekrompen. Voor Europeanen is dat een recessie. 

De ISM Manufacturing is verder gedaald, maar ligt nog altijd boven de 50. De ISM Services steeg onverwacht tot 56,7. In juli kwamen er meer dan een half miljoen banen bij. En toch voelt het al een tijdje als een recessie.

De Misery Index

De Misery Index biedt een goede verklaring waarom de laatste maanden nog altijd recessie-achtig aanvoelen. De Misery Index, bedacht door de Amerikaanse econoom Okun, is de som van de inflatie en het werkloosheidspercentage. 

Na het lager dan verwachte inflatie-cijfer van 8,5 procent en de eveneens lager dan verwachte werkloosheid van 3,5 procent staat de Misery Index nu op 12. Dat is nog steeds boven het gemiddelde ‘misery level’ van 11,7, gedurende recessies.

Misery

Variaties

Sinds Okun zijn oorspronkelijke Misery Index presenteerde, zijn er vele variaties geïntroduceerd. De meeste daarvan voegen één of meerdere macro-variabelen toe zoals het renteniveau. 

Maar een interessantere toevoeging zijn marktrendementen, aangezien die het gedrag van en het sentiment onder mensen direct raken. In de grafiek hieronder staat mijn ‘real time Markets-included Misery Index’ afgebeeld. Dit is de som van inflatie en werkloosheid minus het jaar-op-jaar rendement op een traditionele 60/40 portfolio (60 procent aandelen, 40 procent obligaties) 

Real time misery

De Markets-included Misery Index

Twee zaken komen in de grafiek naar voren. Ten eerste, het gemiddelde misery level is beter vergelijkbaar door de tijd en dus door recessies heen dan de oorspronkelijke Misery Index. Die laatste wordt, zoals de eerste grafiek laat zien, sterk beïnvloed door de hoge inflatie gedurende de jaren ’70 en begin jaren ’80. 

Met uitzondering van de Great Financial Crisis piekt de Markets-included Misery Index rond de 20, gedurende recessies. De gemiddelde Index-stand tijdens recessies is 17,1. In juni van dit jaar piekte de Markets-included Misery Index, op basis van dagwaarnemingen, boven de 24. En na het laatste Amerikaanse inflatiecijfer en de daaropvolgende marktbewegingen komt de index uit op 18,7. Nog altijd boven de gemiddelde recessie-stand dus. 

Niet meer misery?

Is het ergste daarmee achter de rug? Voor de oorspronkelijke Misery Index zeer waarschijnlijk wel. De Amerikaanse inflatie is waarschijnlijk ‘plakkerig,’ maar zal niet zomaar weer oplopen. En met het sterke banencijfer van juli ligt een forse stijging van de werkloosheid op korte termijn ook niet voor de hand. 

Maar voor de Markets-included Misery Index valt het nog te bezien of deze heeft gepiekt. Aandelenmarkten zijn hard vooruitgelopen op het einde van de verkrappingscyclus van de Fed en op een dalende inflatie. Een kleine tegenvaller kan al voor een draai in het aandelensentiment zorgen.

Jeroen Blokland is oprichter van True Insights, een platform dat onafhankelijke research biedt om gediversifieerde multi-asset portefeuilles samen te stellen. Blokland was laatstelijk hoofd multi-assets bij Robeco. Zijn "grafiek van de week" verschijnt elke donderdag op Investment Officer.