Na ruim zes decennia heeft Warren Buffett dit weekend aangekondigd dat hij eind dit jaar terugtreedt als CEO van Berkshire Hathaway. De teugels worden doorgegeven aan Greg Abel. De bekendmaking volgde op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering in Omaha, Nebraska. Buffettologen Pieter Slegers en Ansgar John Brenninkmeijer reisden af voor wat mogelijk hun laatste vergadering was.
‘Het afscheid was emotioneel’, zegt Pieter Slegers, schrijver van de beleggingsnieuwsbrief Compounding Quality, met ruim 465.000 abonnees. ‘Dat ik nu schrijf over kwaliteitsbeleggen, heb ik te danken aan Buffett.’
Jarenlang gebruikte hij het hoofd van het “orakel van Omaha” als logo voor zijn online profiel. Totdat hij, toen zijn kanaal honderdduizenden volgers bereikte, vriendelijk werd verzocht door Berkshire Hathaway om het beeldmerk te verwijderen. ‘Sommige lezers dachten dat Warren zelf achter het account zat.’
De sfeer op de jaarlijkse bijeenkomst noemt hij uniek. ‘Je loopt zomaar Bill Gates tegen het lijf. Als je kort met die mensen zou willen praten, dan kan dat gewoon. Zo sprak ik kort met Bill Ackman over de beurs. Iedereen die er is, heeft wel wat interessants te vertellen.’
Er klinkt weemoed in Slegers’ stem wanneer hij Investment Officer telefonisch te woord staat vanaf Heathrow Airport, op weg naar huis. Het was de laatste keer dat Buffett zelf de aandeelhouders toesprak als CEO. Volgend jaar zal het podium voor het eerst in decennia aan iemand anders toebehoren.
Greg Abel
Buffett had eerder al aangegeven dat Greg Abel, de 62-jarige vicevoorzitter die sinds 2018 wordt gezien als de kroonprins, zijn logische opvolger zou zijn. Binnen de organisatie is dat vertrouwen breed gedeeld. Slegers: ‘Hij is doordrenkt van de cultuur van Buffett. De filosofie blijft behouden.’
‘De magie is er nog, maar het zal anders worden.’
Ansgar John Brenninkmeijer, oprichter van het Nederlandse ValueMachinesFund
Toch wordt het voor Abel moeilijk om in de voetsporen van Buffett en diens compagnon Charlie Munger te treden, zegt Slegers. Niet alleen omdat het tweetal decennialang een uniek partnerschap vormde, maar ook omdat Berkshire in omvang en complexiteit is geëvolueerd naar een logge olietanker. ‘De ruimte om substantiële overnames te doen of andere goede beleggingen te vinden is veel kleiner. En dat zie je nu al terug in de outperformance.’
Die gedachte wordt gedeeld door Ansgar John Brenninkmeijer, oprichter van het Nederlandse ValueMachinesFund. Ook hij keert jaarlijks terug naar Omaha, al twijfelt hij of hij dat volgend jaar opnieuw zal doen. ‘De magie is er nog, maar het zal anders worden.’
Volgens hem ligt de grootste uitdaging voor Abel in de bestuursstijl. Buffett en Munger vertrouwden op maximale decentralisatie en volledige autonomie voor de bedrijven van Berkshire. Zoals Munger het zelf omschreef: “decentralisation almost to the point of abdication.”
Die hands-off aanpak is aan het verschuiven. ‘Greg Abel grijpt meer in, spreekt direct met CFO’s van dochterbedrijven, en stuurt actiever op synergie tussen holdings.’ Daarmee verandert Berkshire mogelijk van een lappendeken van zelfstandige bedrijven in een gecoördineerd concern. ‘Dat verandert de dynamiek fundamenteel,’ zegt Brenninkmeijer, die regelmatig spreekt met de CFO’s van de portefeuillebedrijven van Berkshire.
‘Zij geven aan dat ze zich tegenwoordig veel vaker moeten verantwoorden tegenover Abel dan vroeger tegenover Buffett en Munger. Er was nauwelijks directe bemoeienis.’
Zelffinanciering als geheim ingrediënt
Buffett verwierf zijn status niet alleen vanwege zijn langetermijnvisie, maar ook omdat hij doet waar actieve fondsbeheerders vaak niet in slagen: structureel de markt verslaan. Volgens gegevens van Morningstar wist slechts 9,1 procent van de actieve beheerders in het segment US large-cap value de afgelopen twintig jaar beter te presteren dan hun benchmark.
Brenninkmeijer en Slegers benadrukken echter dat het succes vaak verkeerd wordt begrepen. Volgens Brenninkmeijer ligt de nadruk te vaak op Buffetts reputatie als briljant stock picker. ‘Wat hem echt uniek maakt, is dat hij een bedrijfsstructuur en reputatie heeft gebouwd waarmee hij kon beleggen op manieren die anderen simpelweg niet kunnen nabootsen.’
De sleutel ligt in de verzekeringsactiviteiten van Berkshire. Door de overname van verzekeraar National Indemnity in de jaren zestig beschikte het conglomeraat over een constante stroom aan premie-inkomsten. Dat kapitaal, dat decennialang tegen extreem lage kosten beschikbaar was, vormde de hefboom onder Buffetts investeringsstrategie. ‘Het vreemd vermogen op de balans is feitelijk het speelgeld geweest voor Buffett en Munger’, legt Brenninkmeijer uit. Ook handig: verzekeringsklanten bellen niet voor margin calls.
‘Buffett kijkt tien jaar vooruit, zelfs nu hij die misschien niet meer heeft’
Pieter Slegers, schrijver van de beleggingsnieuwsbrief Compounding Quality
Andere beleggers hebben geprobeerd het model te kopiëren, onder meer door zelf verzekeraars op te kopen. Maar niemand heeft de combinatie van schaal, reputatie en voorzichtig risicomanagement weten te reproduceren. Zelfs concurrenten als Markel mogen van toezichthouders niet zo veel in aandelen beleggen als Berkshire, zegt Brenninkmeijer, die met CEO Tom Gayner sprak in Nebraska.
Oorlogskas van 350 miljard
Met een oorlogskas van zo’n 350 miljard dollar beschikt Berkshire nog altijd over ongekende vuurkracht. Buffett lijkt zelfs te hopen op een volgende crisis, zoals in 2008, toen hij Goldman Sachs overeind hielp op voorwaarden die gunstig uitpakten voor zijn aandeelhouders.
Volgens Slegers weerspiegelt die houding een van Buffetts bekendste wijsheden: ‘Be fearful when others are greedy, and greedy when others are fearful.’ Maar ook: beleg met lange adem. ‘Buffett kijkt tien jaar vooruit, zelfs nu hij die misschien niet meer heeft,’ zegt Slegers. ‘Wall Street kijkt naar het volgende kwartaal. Die twee spreken niet dezelfde taal.’
De paradox van de pelgrimage
Toch zit er ook een zekere ironie in het jaarlijkse pelgrimsfeest in Omaha, vindt Brenninkmeijer. ‘Je staat daar als fondsbeheerder tussen Mid-west landbouwers, kleine beleggers en andere liefhebbers. Iedereen deelt openlijk zijn beleggingsfouten en successen. Het is ontwapenend.’
Tegelijkertijd heeft Buffett zich altijd kritisch uitgelaten over actieve fondsbeheerders en hun hoge kosten. Zelf verdiende hij 100.000 dollar per jaar. Abel krijgt 21 miljoen. Als Berkshire een fee van 1 procent zou rekenen, zou dat 8 miljard per jaar opleveren.
‘Vermogensbeheerders zoals ik worden daar soms ook een beetje te kakken gezet. Misschien terecht ook’, aldus Brenninkmeijer. ‘Wij verdienen aan het model dat Buffett publiekelijk bekritiseerde.’
En toch. Ze komen, jaar na jaar, voor de lessen, de sfeer, de ontmoeting. En voor de man zelf. Slegers geeft het ruiterlijk toe. ‘Ik heb daar toch een traan gelaten.’
